TYPO3 versus Drupal versus Wordpress

Een keuze voor een contentmanagementsysteem zal niet vaak een rationele beslissing zijn. Het is lastig alle in en outs te kennen van een systeem en zo een goed gefundeerde keuze te maken. Vaak is een keuze ook ingegeven door praktische ondersteuning van een kennis, een freelancer of een professioneel bedrijf dat de implementatie voor zijn rekening neemt. Ga je voor complexere websites dan is het opzetten en onderhoud ook geen taak meer voor een hobbyist, maar komt een professioneel bedrijf om de hoek kijken.

Het is een hele uitdaging de systemen op hun merites te vergelijken en een 'objectief' beeld te geven. Waar we het alvast wel over eens kunnen zijn is dat TYPO3, Drupal en Wordpress Open Source Software zijn. Open Source Software is gratis ter download beschikbaar. 

Een vergelijking, zoals we hier maken, geeft al een zekere concurrentie tussen de systemen aan. De Open Source CMS-en zelf zijn in Europa verbonden in een initiatief dat <link http: www.cms-garden.org en>CMS Garden heet en vaak zijn ze ook samen te vinden op andere Open Source gerelateerde evenementen. De systemen presenteren zich in de CMS Garden samen op beurzen en conferenties en wisselen onderling kennis en ervaring uit.

Zowel TYPO3, Drupal en Wordpress hebben een grote community die werkt aan de ontwikkeling van de software. De software ontwikkelt zich gestaag. Van Wordpress hebben we vorig jaar de release van versie 4.0 'Benny' gezien, Drupal heeft versie 8 bijna klaar en TYPO3 CMS 7 LTS (Long Term Support) wordt eind dit jaar vrijgegeven. Wordpress wordt grotendeels ontwikkeld door de community en wordt geassocieerd met Automattic, het bedrijf opgestart door Matt Mullenweg, een van de originele auteurs. Hetzelfde geldt voor Drupal dat geassocieerd wordt met Acquia, het bedrijf opgestart door Dries Buytaert, hoofdontwikkelaar van Drupal. Bij TYPO3 is er geen bedrijf dat achter het project staat maar de TYPO3 Association, die precies 10 jaar geleden in 2005 werd opgericht om de ontwikkeling van TYPO3 financieel te ondersteunen middels lidmaatschap van de T3A. Voor alle projecten geldt dat de community een onmisbare schakel is. 

De ontwikkeling van een community gedreven product is gebaseerd op andere principes dan die van een commercieel product. Vaak gedreven door het 'scratch you own itch' principe. Ontwikkeling kan wel eens wat langzamer zijn dan gewenst, maar de ondersteuning vanuit de community aangaande het fixen van bugs en andere issues is vaak betrouwbaarder dan van een commercieel product.

Een contentmanagementsysteem is software, waarmee mensen zonder veel technische kennis, documenten en gegevens op internet kunnen publiceren (contentmanagement). Gegevens kunnen zonder lay-out (als platte tekst) worden ingevoerd. De ingevoerde gegevens (tekst en afbeeldingen) worden in de website gepresenteerd middels een vooraf bepaalde lay-out. 

Een CMS wordt gebruikt voor websites waarvan de inhoud regelmatig wijzigt. Het gebruik van een CMS is tegenwoordig heel normaal, met name door de komst van de gratis verkrijgbare Open Source CMS-en. Weblogs, vaak gebaseerd op Wordpress zijn een bekend voorbeeld van het gebruik van een CMS.

Naast bovenstaande betekenis van content management (ook wel web content management) wordt ook vaak de term Enterprise Content Management (ECM) gebruikt. De met ECM gevlagde systemen worden zo genoemd omdat ze complexe websites met veel gebruikers(groepen) en connecties naar administratiesystemen faciliteren. 

Alle hierboven genoemde systemen hebben als basis de programmeertaal PHP, database MySQL en de webserver Apache draaiend op een Linuxsysteem.

TYPO3 kan via een Database Abstraction wel met andere databases werken. Andere webservers, zoals Nginx of Microsoft IIS server zijn bij Drupal en TYPO3 ook mogelijk. De LAMP (Linux, Apache, MySQL, PHP) stack als basis is echter wel de stabielste oplossing, zorgt voor de minste verrassingen qua configuratie en wordt door vrijwel alle hostingpartijen standaard geleverd.

Alle systemen zijn out-of-the-box te gebruiken. Met de standaard functionaliteit van de 'kale' versies is het al mogelijk een simpele website op te zetten. Geen systeem kan echter zonder uitbreidingen of om een winkelsysteem, een galerie of andere functionaliteit toe te voegen. Bij TYPO3 heten deze uitbreidingen extensies, bij Wordpress plugins en bij Drupal ook plugins of modules. Voor alle systemen zijn er vele honderden tot duizenden uitbreidingen, vrijwel altijd gratis, beschikbaar.

Drupal, Wordpress en TYPO3 hebben een community van ontwikkelaars en gebruikers die zich bezig houden met verdere ontwikkeling, documentatie en infrastructuur voor de respectievelijke projecten. Regelmatig verschijnen er nieuwe updates van zowel kern als modules/extensies. Meestal gaat het om nieuwe features en bugfixes, soms om reparatie van veiligheidslekken.

Een van de belangrijkste taken van een contentmanagementsysteem is natuurlijk inhoud invoeren en bewerken. Een Rich Text Editor waarmee tekst ingevoerd kan worden en afbeeldingen geplaatst is beschikbaar in elk CMS. De mogelijkheden en gebruiksvriendelijkheid vari?ren echter.

Als je de kenmerken van de systemen vergelijkt op cmsmatrix.org dan zie je niet veel verschil. Veel kenmerken komen overeen. TYPO3 is iets 'feature-richer' dan de andere twee, maar veel maakt dat niet uit. 

In voorgaande alinea werd al melding gemaakt van weblogs en Enterprise Content Management. Dit is meteen een mooie start om alvast onderscheid tussen de drie systemen te maken. 

Bij de oorspronkelijke ontwikkeling  was er een nadrukkelijk verschil tussen de CMS'en. Wordpress was voornamelijk een blogging tool en Drupal een systeem met een sterke sociale ondergrond, community geori?nteerd en gedreven door taxonomie?n. TYPO3 heeft zich al heel vroeg geprofileerd als framework, noemde zich aanvankelijk zelfs CMF (Content Management Framework) en positioneerde zich al snel als Open Source Enterprise CMS (ECMS). De eisen aan een CMS veranderen naarmate de tijd verstrijkt en er meer technologie beschikbaar komt.  Qua functionaliteiten komen de CMS'en dichter bij elkaar te liggen. 

Wordpress wat aanvankelijk alleen als blogging tool bestempeld werd heeft in de loop van de tijd er veel functionaliteit bij gekregen. De populariteit van Wordpress wordt duidelijk uit het feit dat 1 op de 5 websites (20%) op het internet gebouwd is in Wordpress.  Een website in Wordpress is relatief snel op te zetten, er zijn heel veel thema's voor beschikbaar die voldoen aan de moderne eisen van responsive en mobiele weergave. De talloze plug-ins maken het ook zeer gemakkelijk functionaliteit toe te voegen.

Wellicht dat je als startende ondernemer met een Wordpress website bent begonnen en je gegevens uit andere systemen wilt laten zien op je website en er zelfs een interactie mee wilt aangaan. In dat geval wordt het tijd om te gaan kijken naar een Enterprise CMS, zoals TYPO3 of Drupal.

Zowel TYPO3 als Drupal hebben een hoge leercurve. Dat wil zeggen dat het wel even duurt voordat je er zelfstandig een website mee kunt opzetten. Er zijn echter wel een aantal distributies beschikbaar die heel eenvoudig te installeren zijn. Je kunt daarna wat aanpassingen in de sjablonen maken en een website draaiend hebben.

Van TYPO3 wordt wel eens gezegd dat de TYPO3 backend erg gecompliceerd is en zelfs wel eens redacteuren tot razernij zou brengen. Dit is echter voornamelijk afhankelijk van de manier waarop de installatie geconfigureerd is. En dan komt direct een ijzersterk punt van TYPO3 naar boven. TYPO3 is namelijk tot in het kleinste detail configureerbaar. Elke plugin, elk element en elke pagina zijn toe te wijzen aan een gebruiker of een gebruikersgroep. De granulaire toegangsrechtenstructuur is bijzonder gedetailleerd. Die fijne structuur brengt complexiteit met zich mee. Dat wil echter niet zeggen dat een 'simpele' gebruiker die bijvoorbeeld alleen nieuws kan toevoegen geen simpele interface kan hebben. Het tegendeel is waar. 

De structuur van de website wordt door Drupal en TYPO3 heel anders beheerd. Drupal werkt met taxonomie?n en TYPO3 met een paginaboomstructuur zoals bekend uit Windows Verkenner. 

Aan deze TYPO3-boomstructuur kan je vrijwel alles hangen: statische pagina?s, nieuwsitems, sjablonen, geregistreerde gebruikers, gebruikersrechten, noem maar op. Deze hi?rarchische representatie is bijzonder overzichtelijk en als je het eenmaal in de vingers hebt kan je makkelijk je weg vinden in complexe websites van duizenden pagina's.

De categorisatie middels de taxonomie?n zoals Drupal die gebruikt heeft ook heel veel voordelen. Vele Drupal modules maken daar gebruik van, maar mist de overzichtelijkheid zoals we die in TYPO3 kennen. 

Thema's
Door middel van een thema kan de look en feel van een Drupal site gewijzigd worden. Er zijn inmiddels over de 1300 thema's beschikbaar die bijgedragen zijn door gebruikers. Je kunt ook je eigen thema maken en een sub-thema van een bestaand thema cre?ren. Een sub-thema erft over van een bovenliggend thema.

Taxonomie?n
Taxonomie is de praktijk van het classificeren van dingen. Het klinkt moeilijker dan het is, want het is in de basis een categorisering met diverse afhankelijkheden. In Drupal gebruik je de taxonomie module voor classificeren van inhoud van een website, en het kan gebruikt worden als een belangrijk onderdeel van de website informatie-architectuur zijn.

Distributies
Drupal heeft inmiddels bijna 500 distributies beschikbaar die specifieke features en functies bieden, beschikbaar als download met Drupal kern, modules, thema's en gepredefinieerde configuratie. Dat maakt het mogelijk om snel een complexe, specifieke website (zoals een intranet) neer te zetten zonder de installatie en configuratie van afzonderlijke onderdelen zelf te hoeven uitvoeren.

TypoScript
TYPO3 heeft een eigen scripting taal, die eenvoudig eigen te maken is. Als je logisch kunt denken dan kan je gebruikmaken van TypoScript. Het is beslist geen programmeertaal en zeker niet zo complex. TypoScript is bijzonder veelzijdig. Je kunt er hele websites mee op zetten, maar ook mini-extensies mee bouwen. De documentatie daaromtrent is behoorlijk uitgebreid en er is ook een snippets library aanwezig waar je stukjes code eenvoudig mee kunt knippen en plakken.

Versiebeheer / Workspaces
TYPO3 houdt van elk element en pagina een historie bij. Dat maakt het werken met content zeer ontspannen. Mocht je iets verkeerd gedaan hebben is een stap of twee terug eenvoudig gedaan. De een-staps roll-back ligt gemakkelijk binnen handbereik middels ??n klik. Daarnaast is er wat versiebeheer betreft een complexe feature genaamd workspaces die het mogelijk maakt hele gedeeltes van een website in 'klad' versie te zetten. Redacteuren kunnen risicoloos aan een website werken en wanneer de tijd daar is kan deze versie gewisseld worden naar 'productie'. Workspaces is net als de toegangsrechten een krachtige feature die zeker oefening nodig heeft om te beheersen.

Domeinen
Het is bijzonder eenvoudig om op ieder gewenst punt in de TYPO3-boomstructuur een nieuw domein of sub-domein te plaatsen. Daar is niets anders voor nodig dan een domein record aan te maken. Met name voor websitebeheerders die even snel een actie website aan moeten maken is dat een zegen.

Buiten deze drie killer features zijn er wel meer features die TYPO3 bijzonder maken. Zie de features pagina op typo3.org.

Dit was een vergelijking tussen drie bekende CMS'en vanuit ons gezichtspunt. Er zijn talloze Open Source CMS'en. Je kan met zekerheid stellen dat er bij die hoeveelheid voor elk wat wils is.

Bij de keuze van een CMS is de feature-set uiteraard van belang, maar zeker nog belangrijker is de ondersteuning vanuit de community van het project en dan specifiek de ondersteuning door freelancers en bedrijven. Het feit dat je met een Open Source CMS niet vast zit aan een bepaalde leverancier, de zogenaamde vendor-lockin, maakt een OS CMS een aantrekkelijke keuze.

We hebben in het artikel goed kunnen zien hoe Wordpress ingezet kan worden voor de simpelere en overzienbare projecten. Drupal en TYPO3 zijn voor de grotere projecten, zoals universiteiten en enterprise ondernemingen, waar de kwaliteiten van TYPO3 duidelijk liggen in het fungeren als framework van grotere websites.

Kijk hier de vergelijkingen Drupal vs. TYPO3 en Wordpress vs. TYPO3.