WCAG & EAA: wat houdt het in?

WCAG & EAA zijn termen die in de digitale wereld veel worden gebruikt. Maar wat houdt het precies in? In dit blog vertellen we je graag meer over de oprichting, de inhoud, het belang van de Web Content Accessibility Guidelines en het verband met de European Accessibility Act.

Voordat we de diepte in duiken over WCAG en EAA, is het belangrijk om even terug te kijken naar het begin van het internet en digitale toegankelijkheid. Bij de intrede van het internet in de jaren ‘90 waren er geen richtlijnen of standaarden voor digitale toegankelijkheid. Toch heeft toegankelijkheid wortels die teruggaan tot de begindagen van het internet.

Toen Tim Bernes-Lee het World Wide Web ontwikkelde, was een van zijn uitgangspunten dat het web universeel toegankelijk moest zijn. Het was voor hem belangrijk dat het web toegang biedt voor iedereen, ongeacht locatie, sociale klasse of beperking. Ondanks dat digitale toegankelijkheid in de kern van het gedachtegoed achter het internet zat, werden websites al snel complexer en werd toegankelijkheid steeds vaker over het hoofd gezien. Pas met de opkomst van standaarden, zoals de WCAG, kwamen er duidelijke richtlijnen om het web toegankelijker te maken.

In 1994 richtte Tim Berners-Lee het World Wide Web Consortium (W3C) op. Dit bedrijf (inmiddels een non-profit) zet internationale standaarden op voor protocollen en programmeertalen. Om digitale toegankelijkheid te waarborgen, heeft het W3C in 1999 de eerste versie van de Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) gepubliceerd.

De WCAG zijn een reeks internationale richtlijnen met het doel om digitale inhoud zoals websites en PDF’s toegankelijk te maken voor iedereen. Deze richtlijnen geven ontwikkelaars, designers en organisaties praktische handvatten om hun digitale producten toegankelijk te maken en houden.

In de loop der jaren zijn er verschillende versies van WCAG adviezen uitgebracht om in te spelen op veranderende behoeften en technologische vooruitgang. De eerste versie, WCAG 1.0, werd in 1999 gepubliceerd. De actuele norm is de WCAG 2.2, welke voortbouwt op de voorgaande versies. Om te voldoen aan de eisen van de European Accessibility Act (hierover zo meer!), moeten alle organisaties de richtlijnen van WCAG 2.2 implementeren.

De WCAG is opgebouwd rond vier basisprincipes. Samen vormen deze de pijlers van een toegankelijk digitaal ontwerp.

1. Waarneembaar: Gebruikers moeten de inhoud kunnen waarnemen, ongeacht de manier. De meeste mensen kunnen hun zicht gebruiken om bijvoorbeeld een tekst te lezen of een video te bekijken. Slechtziende of blinde mensen hebben dan een alternatief nodig, zoals audio of een schermlezer die vertaalt naar braille. Verder moeten teksten bijvoorbeeld ook goed leesbaar zijn door te zorgen voor genoeg kleurcontrast met de achtergrond.
    
2. Bedienbaar: Alle functies op een website, app of digitaal systeem moeten eenvoudig te bedienen zijn, ook zonder muis, toetsenbord of touchscreen. Gebruikers moeten bijvoorbeeld in staat zijn om de navigatie te gebruiken en om formulieren in te vullen.
    
3. Begrijpelijk: De inhoud en bediening van een website moeten gemakkelijk te begrijpen zijn. Zo is het belangrijk om duidelijke en eenvoudige taal te gebruiken en ervoor te zorgen dat gebruikers feedback krijgen bij fouten zoals verkeerd ingevulde formulieren.
    
4. Robuust: Websites en andere digitale applicaties moeten goed werken met verschillende apparaten, browsers en technologieën zoals schermlezers. 

Naast deze vier principes is er ook een WCAG systeem van verschillende niveaus om de mate van toegankelijkheid te bepalen. Deze niveaus (A, AA en AAA) bestaan uit success criteria om het niveau van conformiteit aan WCAG vast te stellen.

• WCAG A: De succescriteria van niveau A zijn het makkelijkste om te halen. De aanpassingen om te voldoen aan dit niveau lossen basisproblemen betreft toegankelijkheid op, maar hebben een minimale impact op de structuur of vormgeving van een website of applicatie. Onder niveau A valt bijvoorbeeld dat de website toegankelijk moet zijn voor gebruikers die alleen een toetsenbord gebruiken.
• WCAG AA: Dit tweede niveau is lastiger te behalen dan niveau A. Het wordt vaak beschouwd als de standaard die bedrijven en organisaties zouden moeten behalen. Zo zijn overheidsinstanties wettelijk verplicht te voldoen aan de eisen van dit niveau. Om te voldoen aan dit niveau moet je bijvoorbeeld een bepaalde contrastverhouding tussen tekst en achtergrond aanhouden.
• WCAG AAA: Het meest uitgebreide niveau dat zorgt voor optimale toegankelijkheid. Hoewel dit niveau wenselijk is, is het niet altijd haalbaar voor alle organisaties. Het merendeel van de organisaties voldoet dan ook niet aan de AAA-richtlijnen.

Op 28 juni 2025 gaat de European Accessibility Act (de Europese Toegankelijkheidswet, kortweg EAA) van kracht. Kort gezegd betekent dit dat niet alleen overheidsinstanties zich moeten houden aan de WCAG richtlijnen, maar ook andere organisaties zoals commerciële bedrijven en technologiebedrijven zich moeten houden aan de norm van WCAG 2.2.

Naast dat je platform toegankelijk moet zijn, moeten ook ondersteunende diensten zoals een helpdesk of callcenter voldoen aan de richtlijnen. Zo moeten bijvoorbeeld werknemers op de hoogte zijn van de alternatieve manieren om een website te bezoeken en moet er een conformiteitsverklaring gepubliceerd zijn waarin aangegeven wordt hoe er voldaan wordt aan toegankelijkheidseisen.

De EAA is opgesteld om ervoor te zorgen dat alle mensen in Europa gebruik kunnen maken van (online) diensten en producten. Er zijn namelijk miljoenen mensen met een beperking in Europa en door de vergrijzing blijft dit aantal toenemen.

Lidstaten zullen zelf toezicht moeten houden op de handhaving van de EAA. Als je bedrijf niet voldoet aan de eisen kun je hoge boetes krijgen van de overheid. In extreme gevallen kan een bedrijf zelfs tijdelijk het recht verliezen om in de EU actief te zijn. De EAA geldt voor zes categorieën diensten:

1. E-handelsdiensten
2. Diensten die toegang geven tot audiovisuele mediadiensten
3. Bankdiensten
4. Elektronische communicatiediensten
5. E-books
6. Onderdelen van personenvervoer

Wil je meer weten over WCAG en de EAA, en hoe het van belang is voor jouw organisatie? Neem dan contact op met MaxServ! We kijken en denken graag met je mee voor een passende oplossing.